Nikt nie ma wątpliwości, że warunki pogodowe mają olbrzymi bezpośredni wpływ na zbiory roślin uprawnych – szczególnie długotrwały brak opadów. Jak walczyć z suszą? Pierwszym sposobem, który przychodzi na myśl jest oczywiście budowa zbiorników wodnych, zastawek na ciekach wodnych, studni głębinowych i systemów nawadniania pól. Jest to sposób bardzo dobry i działający bezpośrednio na przyczynę złej kondycji roślin.
Co jeszcze można zrobić, aby uprawy przetrwały suszę i wydały zadowalający plon? Do tego problemu należy przede wszystkim podejść kompleksowo, pojedyncze działanie nie przyniesie zadowalających i długotrwałych efektów. Przede wszystkim należy zadbać o zawartość substancji organicznych w glebie i jej odpowiednią strukturę, dostosować sposób uprawy gleby do obecnych warunków, a także wybrać odpowiedni materiał siewny oraz racjonalne nawożenie.
Zawartość substancji organicznej w glebie obok innych istotnych funkcji decyduje o jej zdolności do magazynowania wody, im wyższa, tym te zdolności są większe. Współczesne systemy rolnicze, nastawione na przede wszystkim na maksymalizację plonów i dochodów, często prowadzą do zubożenia gleby w zawartość substancji organicznej.
Aby zwiększyć jej zawartość lub przynajmniej zapobiec dalszym stratom i degradacji, należy dobrać odpowiednie zmianowanie, tak, aby przez każde pole na przestrzeni kilku lat przechodziły różne grupy roślin, uwzględnić w nim także międzyplony. Międzyplony, mimo że przesuszają glebę w latach suszy, to mają korzystny wpływ na strukturę gleby, zdrowotność roślin. Są też tzw. zielonym nawozem.
Poprawę struktury gleby oraz wzrost jej żyzności osiąga się również przez stosowanie nawozów organicznych oraz pozostawienie słomy i innych plonów ubocznych na polu. Dla poprawy żyzności gleby i jej zdolności sorpcyjnej, ważne jest utrzymanie optymalnego pH. Poprawia to przyswajalność składników pokarmowych przez rośliny uprawne. Przy nieuregulowanym odczynie składniki pokarmowe dostarczane z nawozami nigdy nie zostaną odpowiednio pobrane przez rośliny uprawne.
Narzędziem walki z suszą są też zabiegi uprawowe. Uproszczone systemy uprawy roli korzystnie wpływają przy niedoborze wody na strukturę gleby. Oznacza to, że liczbę zabiegów uprawowych, w tym orki, należy ograniczyć do minimum. Jeśli mamy odpowiednią wiedzę i środki, to warto tradycyjny pług zamienić na kultywator, czy pług dłutowy, który głęboko spulchnia glebę zapobiegając jej ugniataniu.
Jeśli decydujemy się na tradycyjną orkę, to pamiętajmy o jej prawidłowym wykonaniu, tak, aby nie tworzyć podeszwy płużnej oraz ograniczmy częstość jej wykonywania. Istotne jest ograniczenie liczby przejazdów ciężkim sprzętem po polu. Ugniatanie gleby powoduje ograniczenie aktywności biologicznej w glebie.
Kluczowy w ograniczaniu skutków suszy jest dobór odpowiedniego materiału siewnego kwalifikowanego. Kwalifikowany materiał siewny w porównaniu do materiału własnego to wyższe plony, lepsze jakościowo przy niższej normie wysiewu. Wynika to z lepszej zdolności kiełkowania nasion i optymalnej obsady po wschodach roślin. Brak optymalnej obsady uniemożliwia zastosowanie właściwiej technologii uprawy.
Kwalifikowany materiał siewny nowych odmian roślin uprawnych to najkrótsza droga do wdrażania postępu biologicznego. Nowe odmiany to odmiany nie tylko bardziej odporne na choroby, czy szkodniki, ale także stresy abiotyczne, takie jak niskie temperatury, czy właśnie niedobory wody. Istotny jest więc odpowiedni dobór odmian.
Jeżeli szukasz materiału siewnego najwyższej klasy sprawdź ofertę Agroas - profesjonalnego dostawcy nasion.
Tworząc strategię nawożenie upraw, zwłaszcza azotem, należy uwzględnić bilans substancji pokarmowych w glebie i działać elastycznie przy doborze terminu nawożenia i dawek nawozów. Zabiegi wiosenne powinny być ukierunkowane na optymalne wykorzystane wody w glebie, zarówno z zapasów zimowych, jak i bieżących opadów. Rośliny dobrze odżywione lepiej reagują na stresy, a tym suszę.
Stosując nawozy, musimy zadbać o ich odpowiednie zbilansowanie, należy zachować optymalny stosunek N:P:K oraz nie można zapomnieć o innych makro- i mikroelementach, które odpowiadają za gospodarkę wodną roślin. Przykładowo rośliny odpowiednio odżywione potasem lepiej znoszą suszę i wolniej więdną, zachowując odpowiedni turgor.
Prawidłowa agrotechnika chroniąca glebę i jej zasoby oraz zapewniająca roślinom prawidłowe warunki rozwoju, nie zlikwiduje całkowicie negatywnych następstw suszy, ale pozwoli je zminimalizować oraz ochronić chociaż część upraw.
