Za nielegalny wywóz odpadów grożą konsekwencje prawne. Oprócz odpowiedzialności karnej, za nielegalnym wywozem śmieci idzie też szkodliwość ekologiczna, która ma swoje konsekwencje w pogarszającym się stanie ekosystemu. Dlaczego nielegalny wywóz śmieci jest karany i z jakich powodów nielegalne wysypiska stanowią zagrożenie?
Do nielegalnego wywozu śmieci dochodzi za każdym razem, kiedy odpady utylizowane są w sprzeczności z prawem. To, jak należy postępować ze śmieciami, zależy od tego, jakiego rodzaju są to odpady. Śmieci komunalne należy segregować wg pięciu frakcji i umieszczać w przynależnym danej frakcji koszu. Śmieci z budowy czy remontu nie można umieszczać na gołej ziemi ani wrzucać do kubłów komunalnych, lecz potrzebny jest specjalny kontener na gruz. Taki pojemnik może zostać nam wynajęty przez lokalną firmę utylizująca gruz, np. gruzwoz.pl. Z kolei jeszcze inaczej postępuje się ze śmieciami niebezpiecznymi, które ogólnie rzecz biorąc, powinny być oddawane do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Jeżeli nie stosujemy się do przyjętych zasad i gospodarujemy odpadami wg własnego uznania, mówimy o nielegalnym wywozie śmieci. Przykładem może być porzucenie ich w lesie, wrzucenie do zbiornika wodnego bądź pozostawienie na nielegalnym wysypisku.
Porzucone w nieprzystosowanym do tego miejscu śmieci stanowić mogą bardzo poważne zagrożenie dla środowiska. Zagrożona jest gleba, powietrze, wody gruntowe, roślinność, zwierzęta, a w dalszej konsekwencji również zdrowie i życie ludzi. Jeżeli śmieci będą pozostawione w miejscu, które, w przeciwieństwie do legalnych wysypisk, nie jest w żaden sposób zabezpieczone przed przenikaniem do gleby czy wód substancji mających na nie szkodliwy wpływ, nietrudno wyobrazić sobie, jak łatwo może wówczas dojść do skażenia. Śmieci, które są łatwopalne lub mają właściwości wybuchowe, nierzadko bywają przyczyną pożarów. Ulatniający się siarkowodór i metan jest pod tym względem szczególnie niebezpieczny. Z kolei znajdujące się w śmieciach resztki jedzenia mogą zwabiać dzikie zwierzęta. Jeśli do zwierzęcego organizmu przedostaną się substancje szkodliwe, możemy mówić o działaniu na szkodę zwierząt, co moralnie jest absolutnie karygodne.
Ważnym aspektem nielegalnego wywozu śmieci jest również uniemożliwienie w ten sposób ich recyklingowania, czyli poddania procesowi odzysku surowców wtórnych. Odpady bytowe segregujemy na pięć frakcji właśnie po to, aby przyspieszyć i ułatwić proces recyklingu. To dzięki temu otrzymujemy nowe wyroby z papieru, plastiku, metalu i szkła. Odzyskiwanie surowców wtórnych dotyczy również innych śmieci niż bytowe. Wywóz gruzu przez profesjonalne firmy zajmujące się jego utylizacją kończy się zazwyczaj oczyszczeniem tego rodzaju odpadów i przetwarzaniem ich na kruszywo budowlane. Wszystko, co powstaje w ramach recyklingu oszczędza surowce naturalne bądź ogranicza produkcję określonych surowców od podstaw. Nielegalny wywóz odpadów oznacza, że śmieci nie zostaną zrecyklingowane, co stoi w opozycji do optymalnego gospodarowania odpadami.
Konsekwencje karne dotyczące nielegalnego wywozu śmieci reguluje Kodeks wykroczeń. Wymienia się tutaj karę grzywny, naganę, areszt i karę pozbawienia wolności. Za zanieczyszczenie gleby, wody czy wyrzucenie śmieci do lasu grozi nagana albo grzywna w wysokości nawet 5 tys. zł. Odprowadzanie zanieczyszczeń do gruntu, czyli ich zakopywanie, zagrożone jest grzywną, a nawet 30-dniowym aresztem. Sprawca nielegalnego gospodarowania śmieciami może też zostać sądownie zobowiązany do zapłacenia za unieszkodliwienie śmieci bądź ich neutralizację oraz do pokrycia kosztów przywrócenia środowiska do stanu sprzed zanieczyszczenia go odpadami.
Naszym zadaniem jest, przede wszystkim, segregacja śmieci. Za wywóz posegregowanych odpadów bytowych odpowiada gmina, ustalając harmonogram wywozu śmieci komunalnych z posesji czy z osiedlowych altanek śmietnikowych. Gmina zorganizować może też selektywną zbiórkę odpadów komunalnych, w czasie trwania, której zgodnie z prawem pozostawić można w określonym miejscu i określonym czasie odpady wielkogabarytowe lub tzw. elektrośmieci. Wszelkie szczegóły zbiórek podawane są do wiadomości mieszkańców z wyprzedzeniem. Jeśli zaś prowadzimy remont, potrzebny jest kontener na odpady, gdyż jak wiadomo, odpadów budowlanych nie można umieszczać w kubłach na śmieci komunalne. Kontener wynająć można od specjalistycznych firm jak gruzo.pl. W przypadku odpadów niebezpiecznych trzeba dostarczyć je do istniejącego w każdej gminie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych lub do miejsc, które przyjmują dany rodzaj odpadów niebezpiecznych (np. leki do aptek, opony do serwisu samochodowego lub zakładu wulkanizacyjnego itd.).
