Co dalej z cmentarzem w Grudziądzu przy ul. Zawiszy Czarnego? Czy powstanie tam osiedle?

W październiku 2022 roku na dawnym cmentarzu przy ul. Zawiszy Czarnego rozpoczęto badania archeologiczne oraz przygotowanie do kolejnych ekshumacji szczątków ludzkich, które spoczywały tutaj od zamknięcia nekropolii na początku lat 70-tych XX wieku. Przypomnijmy, że na cmentarzu spoczywają żołnierze różnych narodowości, w tym również Polacy. 

Plan pochówków Dolnego Cmentarza Garnizonowego tzw. francuskiego pochodź z 1923 roku przechowywanego w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy.

Okazuje się, że podczas wcześniejszej ekshumacji przeprowadzonych w 2015 roku wydobyto 87 szczątków ludzkich.

W listopadzie 2023r. w jednym z programów lokalnej telewizji TVSM poruszono temat terenu przy ulicy Zawiszy Czarnego w Grudziądzu. W materiale poinformowano, że na tym terenie nic nie można wybudować, ponieważ jest to teren byłego cmentarza. 

Po tym programie do redakcji grudziadz365.pl jeden z naszych czytelników przysłał informację, że nie jest to prawda. Otrzymaliśmy materiały, które dowodzą, że trwają prace nad koncepcją zabudowy tego terenu, a miasto planuje budowę drogi dojazdowej o wartości blisko10 mln zł biegnącej wzdłuż tej nieruchomości.

Wstępne prace ekshumacyjne na dawnym cmentarzu w Grudziądzu przy ul. Zawiszy Czarnego prowadzone były nieprzypadkowo. Działka należąca niegdyś do Urzędu Miejskiego w Grudziądzu została kupiona przez prywatne przedsiębiorstwo. 

Formalnym właścicielem działki od lat 70 był Urząd Miejski w Grudziądzu, a następnie jedna ze spółek miejskich, która po przekształceniu sprzedała nieruchomość prywatnemu przedsiębiorcy.

Narzuca się pytanie dlaczego działka przy ul. Zawiszy Czarnego, będąca niegdyś własnością miasta, trafiła w prywatne ręce? Dlaczego (prawdopodobnie w tym samym czasie) Ratusz rozpoczął planowanie budowy drogi dojazdowej o wartości blisko10 mln zł biegnącej wzdłuż tej nieruchomości?

Przypomnijmy, jak wyglądało miejsce pochówku, gdy należało do Urzędu Miejskiego w Grudziądzu.

Wiadomo już, że deweloper podejmie się dalszego zagospodarowania tego terenu. Choć jeszcze we wrześniu deweloper unikał jakichkolwiek komentarzy dotyczących terenów po byłym cmentarzu podkreślając, że na razie realizuje jedynie prace porządkowe, w grudniu 2023 właściciel byłej nekropolii rozpoczął przygotowania do inwestycji. Jeden z naszych czytelników przekazał nam informacje o tym, iż inwestor przystąpił do opracowania koncepcji dla tego terenu, która obejmuję stworzenie w tym miejscu zabudowy wielorodzinnej.

Otrzymaliśmy krótki komentarz przedstawiciela Spółki, do której należy nieruchomość:

Obecnie plany związane z tym terenem [dawnego cmentarza] nie są sprecyzowane. Zakup wpisuje się w długofalowe działania firmy związane z planami deweloperskimi. Firma w trakcie realizacji inwestycji w przyszłości nawiąże do już istniejącego charakteru zabudowy tej dzielnicy. Przedstawiciel Spółki zapowiada, że w porozumieniu ze służbami konserwatorskimi planuje  umiejscowienie stosownej tablicy upamiętniającej lokalizację dawnego cmentarza wraz z wydzieleniem strefy zieleni, oświadcza przedstawiciel Spółki.

Do Urzędu Miejskiego w Grudziądzu zastrzeżenia wobec zagospodarowania terenu po byłym cmentarzu zgłaszali, między innymi Ambasador Francji w RP Pan Frederic Billet oraz poseł na sejm Pan Robert Kwiatkowski.

Nowe zagospodarowanie terenu dawnego cmentarza zapewne będzie realizowane przez nabywcę nieruchomości w perspektywie kilku najbliższych lat. Jednak już teraz Urząd Miejski w Grudziądzu „zadbał”, aby do prywatnej nieruchomości wybudować całkiem nową drogę dojazdową, o której wspominał w trakcie spotkań z mieszkańcami Prezydent Maciej Glamowski.

Z ostatnich informacji wynika, że Ratusz złożył ofertę przejęcia tego terenu prywatnemu właścicielowi w zamian za inny teren miasta.

W grudniu 2023r. zapytaliśmy o to UM:

Z naszych informacji wynika, że prezydent złożył ofertę przejęcia tego terenu prywatnemu właścicielowi w zamian za inny teren miasta. Na jakim etapie jest ta procedura? Mamy również informację, że trwają prace projektowe na budowę osiedla w tym miejscu.

Właściciel terenu odpowiedział na pismo, trwa dalsza procedura - odpowiedział lakonicznie Karol Piernicki, rzecznik prezydenta

Po miesiącu ponownie zapytaliśmy UM co się dzieje w tej sprawie:

W odpowiedzi na pytanie informuję, że Miastu od długiego czasu zależy na finalizacji transakcji. Cały czas Miasto czeka na decyzję Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisie tej nieruchomości do Rejestru Zabytków, która do tej pory nie została wydana.

Dlaczego Ratusz czeka?

Ewentualna procedura wpisu nieruchomości prawdopodobnie potrwa jeszcze wiele lat, bo Właściciel terenu może się odwołać do kolejnych instancji sądów, a w tym czasie pochówki mogą zostać bezpowrotnie uszkodzone lub zniszczone. 

To, co dzieje się obecnie na dawnym cmentarzu przy ul. Zawiszy Czarnego w Grudziądzu, jest bardzo nieludzkie i narusza prawa człowieka do należnego pochówku. Każdy, kto będzie chciał odszukać bliskich, nie będzie mógł już tego zrobić. Nie pomoże nawet miejscowe upamiętnienie pochówków na tablicy. Z uwagi na zagrożenie dla wody pitnej występującej w okolicy, w przypadku podmycia grobów i przedostania się szczątków do niższych warstw wody, stwierdzono, że najlepszym rozwiązaniem byłoby dokonanie ekshumacji, a szczątki mogłyby zostać przeniesione do zbiorowej mogiły np. na pobliski cmentarz wojenny. Sprawą również interesuje się IPN.

Jak ma się realizacja tej inwestycji drogowej za blisko 10 mln zł w świetle potrzeb pilnych remontów dróg osiedlowych, zgłaszanych przez mieszkańców Grudziądza oraz tłumaczeń Prezydenta Macieja Glamowskiego, że nie ma środków finansowych w budżecie miasta. 

Czy Państwa zdaniem Prezydent nie powinien zadbać o pamięć pochowanych w tym miejscu żołnierzy?

[FOTORELACJA]1986[/FOTORELACJA]