Raport nt. sztucznej inteligencji w polskiej szkole: dotychczasowe szkolenia MEN nieskuteczne

Raport ekspertów PAN zawiera wnioski dotyczące funkcjonowania AI w polskich szkołach a także najistotniejsze rekomendacje dla szkół, procesu uczenia oraz ministerstwa edukacji. 

„Podstawowe wyzwanie dla kadr oświaty polega na odpowiednim wdrożeniu tych technologii w sposób etyczny i skuteczny, tak aby wspierały one proces dydaktyczny, jednocześnie nie prowadząc do negatywnych konsekwencji” – podkreślono w raporcie

Eksperci zwrócili uwagę, że wobec szybkiego rozwoju sztucznej inteligencji szkoła powinna stać się miejscem nabywania przez uczniów kompetencji do skutecznego ale i odpowiedzialnego posługiwania się nią. Zakazy i ograniczenia w jej stosowaniu są w ocenie naukowców bezzasadne.

„Powinniśmy na nowo zdefiniować cele edukacyjne szkoły” – czytamy w białej księdze

W analizie odniesiono się też do ogłoszonych przez MEN priorytetów polityki oświatowej rok szkolny 2025/2026, gdzie jeszcze silniej zamanifestowano związki z AI i tematami jej pokrewnymi.
Jak wskazano, kluczowymi aspektami procesu nauczania i uczenia się, na które AI może wywierać wpływ powinny być: kreatywność, myślenie krytyczne, analizowanie i wnioskowanie.

Autorzy raportu wytknęli również błędy – zarówno w odniesieniu do ministerstwa edukacji, jak i władz na każdym szczeblu. 

„Niestety jak dotąd ani Rząd RP, ani władze samorządowe województw oraz miast i ich ogólnopolskie korporacje nie podjęły działań adekwatnych do wagi wyzwań i problemów występujących w środowisku szkolnym w związku z upowszechnieniem dostępu do narzędzi i sztucznej inteligencji” – podkreślono

Z badań wynika, że w szkołach wśród dyrektorów, nauczycieli oraz pracowników administracyjnych odczuwalny jest głęboki deficyt zrozumienia tego, czym jest AI i jaką rolę może pełnić w edukacji oraz zarządzaniu placówką edukacyjną.

„Rekomendujemy zatem pilne zaprzestanie organizacji szkoleń w dotychczasowym modelu, nieadekwatnym do potrzeb i programowo nietrafionym, i wyrażamy gotowość wsparcia MEN w przygotowaniu modelu podnoszenia poziomu kompetencji w zakresie AI, który będzie adresował oczekiwania i wyzwania środowiska nauczycieli wszystkich przedmiotów i będzie dostosowany do potrzeb rynku pracy, na którym dzisiejsi uczniowie szkół znajdą się w perspektywie kilku lat” – ogłosili eksperci PAN

Zaznaczono również, jak dużą rolę pełni i w najbliższych latach będzie pełnić AI w odniesieniu do kształcenia zawodowego. Zdaniem ekspertów powinno ono nie tylko przygotowywać uczniów nie tylko do biernego używania gotowych narzędzi AI, ale również do ich świadomego wdrażania i adaptowania w konkretnych branżach.
Wielki potencjał AI dostrzeżono też w edukacji włączającej. Podkreślono jednak, że musi ona służyć wspieraniu różnorodności a nie jej maskowaniu. 

Z pełną treścią raportu można się zapoznać tutaj.