23 stycznia 1920 roku pożegnano wojska niemieckie na Rynku Głównym. Wtedy też region grudziądzki powrócił do Wolnej Polski. Dzisiaj uroczyście obchodziliśmy 100. Rocznicę Powrotu Regionu Grudziądzkiego w Granice Rzeczypospolitej.

Jestem naprawdę dumny, że Grudziądz jest gospodarzem tych uroczystości upamiętniających powrót całego naszego regionu w granice państwa polskiego. Dokładnie 100 lat temu przez ten rynek przemaszerowało polskie wojsko. Błękitna armia generała Hallera przyniosła nam biało-czerwoną flagę. Nie było wystrzałów, walk i ofiar. Ten ostatni akord zaprowadzania nowego ładu na mapie Europy udręczonej wielką wojną odbył się pokojowo, ma mocy podpisanych traktatów – mówił w trakcie uroczystości Prezydent Maciej Glamowski

Przez cały tydzień odbywają się wydarzenia w ramach setnej rocznicy powrotu do Macierzy, jednak główne uroczystości, upamiętniające wydarzenia z 23 stycznia 1920 roku, miały miejsce dzisiaj. Rozpoczęła je Msza św. z asystą honorową Wojska Polskiego w Bazylice pw. Św. Mikołaja z udziałem Księdza Biskupa Diecezji Toruńskiej Józefa Szamockiego.

Historia była długa i trudno, kształtowana jednak przez pokolenia, ale zwycięska. A Grudziądz należy także do tych świetlanych miejsc naszej Ojczyzny, gdzie dusza słowiańska wciąż żywa była – mówił podczas kazania biskup toruński Józef Szamocki.

Następnie zebrani goście, a wśród nich m.in. wicewojewoda kujawsko-pomorski Józef Remlau, ks. biskup Józef Szamocki, parlamentarzyści, radni sejmiku wojewódzkiego i Rady Miejskiej oraz grupy rekonstrukcyjne, poczty sztandarowe, Wojskowa Asysta Honorowa, dzieci, młodzież oraz mieszkańcy, w towarzystwie Orkiestry Wojskowej z Torunia, wzięli udział w Błękitnym Przemarszu. Trasa przemarszu rozpoczynała się przy pomniku gen Hallera i Hallerczyków pod Starostwem Powiatowym, aby kolejno przejść obok pomnika Wiktora Kulerskiego, Marszałka Józefa Piłsudskiego, kończąc na Rynku Głównym. Prezydent Grudziądza Maciej Glamowski postanowił nie ograniczać się tylko i wyłącznie do obchodów grudziądzkich, gdyż wójtowie i burmistrzowie okolicznych gmin także włączyli się do uroczystości związanych z obchodami setnej rocznicy powrotu Grudziądza i regionu do Macierzy. Uczniowie z Grudziądza i pobliskich gmin, a także mieszkańcy i zgromadzeni goście, mieli ubrane błękitne czapki, a w rękach trzymali błękitne balony oraz biało-czerwone i błękitne flagi. Tłumy ludzi przeszły ulicami Grudziądza.

Ważną część obchodów na Rynku stanowiła inscenizacja wydarzeń z 23 stycznia 1920 roku. Generał Józef Haller – odgrywany przez Sławomira Jodełkę – dokonał symbolicznego zerwania czarnej wstęgi z Pomnika Żołnierza Polskiego na znak odzyskania niepodległości przez Grudziądz. W rekonstrukcji historycznej wzięło udział 50 rekonstruktorów, z takich miast jak Chełmno, Toruń, Bydgoszcz, Grudziądz, Gdańsk i Iłża koło Radomia.

Po inscenizacji odbyła się uroczystość patriotyczna z ceremoniałem wojskowym, podczas której podpisano Deklarację wdzięczności Ojcom Niepodległości Regionu Grudziądzkiego. Deklaracja powstała w celu uczczenia odzyskania niepodległości przez Grudziądz i pobliskie gminy. Dokument podpisali: Prezydent Grudziądza – Maciej Glamowski, Starosta Powiatu Grudziądzkiego – Adam Olejnik, Burmistrz Łasina – Rafał Kobylski, Burmistrz Radzynia Chełmińskiego – Krzysztof Chodubski, Wójt Gminy Grudziądz – Andrzej Rodziewicz , Wójt Gminy Gruta – Waldemar Kurkowski, Wójt Gminy Rogóźno – Krzysztof Polesiak oraz Wójt Gminy Święcie nad Osą – Ireneusz Maj. Akt podpisania deklaracji zakończyło wypuszczenie 300 błękitnych balonów.

Jubileusz setnej rocznicy powrotu naszych ziem do Wolnej Polski jest okazją do wyrażenia naszej wdzięczności wobec wszystkich tych pokoleń naszych przodków, które swą codzienną pracą rąk i umysłów, przywiązaniem do wartości patriotycznych, a często też ofiarą najcenniejszą życia i zdrowia, pozwoli nam dziś cieszyć się wolną Ojczyzną – napisał Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki w liście do Prezydenta Grudziądza i Starosty Powiatu.

Na zakończenie czwartkowych oficjalnych obchodów 100. Rocznicy Regionu Grudziądzkiego w Granice Rzeczypospolitej zaplanowany jest koncert na dwa fortepiany w wykonaniu braci Godzińskich. Bracia Arkadiusz i Sebastian wykonają utwory Fryderyka Chopina, Siergieja Rachmaninowa, Oliviera Messiaen oraz Maurice’go Ravel.

Partnerem wydarzeń jest Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego.