Zasiłek pogrzebowy z ZUS. Wszystko, co trzeba wiedzieć

Śmierć bliskiej osoby to trudny czas, w którym formalności schodzą na dalszy plan. Warto jednak wiedzieć, że zasiłek pogrzebowy z ZUS-u może pomóc w pokryciu kosztów organizacji pogrzebu i choć częściowo odciążyć finansowo w tej sytuacji. Obecnie wynosi on 4 tys. zł, jednak od 1 stycznia 2026 r. zasiłek po zmarłych, których zgon nastąpi od tej daty, wzrośnie do 7 tys. zł. Od początku roku do końca września oddział ZUS w Bydgoszczy wypłacił 7684 takich świadczeń, a w Toruniu – 7265.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu osoby objętej ubezpieczeniem społecznym. Może to być osoba ubezpieczona, na przykład pracownik, osoba pobierająca świadczenie wypłacane przez ZUS, takie jak emerytura lub renta, a także członek rodziny osoby ubezpieczonej, emeryta lub rencisty - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Za członków rodziny osoby ubezpieczonej, emeryta lub rencisty uznaje się małżonka (wdowę lub wdowca), rodziców, ojczyma, macochę oraz osoby przysposabiające, a także dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej. Do tej grupy należą również inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, rodzeństwo, dziadkowie, wnuki oraz osoby, nad którymi sąd ustanowił opiekę prawną.

Zasiłek pogrzebowy może być również przyznany pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi lub osobie prawnej Kościoła albo związku wyznaniowego, jeżeli pokryły one koszty pogrzebu.

Jakie wydatki są uznawane przy wypłacie zasiłku

Do kosztów uznawanych przy wypłacie zasiłku zalicza się wszystkie rzeczy i czynności niezbędne do zorganizowania pochówku. Wydatki związane z ceremonią kościelną są uwzględniane, o ile zostaną potwierdzone przez właściwą instytucję. Natomiast faktura wystawiona wyłącznie za kwiaty
nie potwierdza poniesienia kosztów pogrzebu i w tym przypadku zasiłek pogrzebowy nie przysługuje.

Wyższy zasiłek pogrzebowy od 2026 roku

Obecnie maksymalna kwota zasiłku pogrzebowego wynosi 4 tys. zł. Od 1 stycznia 2026 roku wzrośnie do 7 tys. zł w przypadku zgonów, które nastąpią od tej daty. Członkom rodziny osoby zmarłej przysługuje pełna kwota zasiłku, niezależnie od poniesionych kosztów pogrzebu. Jeżeli koszty pogrzebu zostaną pokryte przez osobę spoza rodziny, świadczenie przysługuje w wysokości faktycznie poniesionych wydatków, nie wyższej jednak niż obowiązujący limit, czyli do 4 tys. zł do końca 2025 roku lub do 7 tys. zł od 2026 roku. Gdy koszty pogrzebu poniosło kilka osób lub instytucji, zasiłek pogrzebowy przyznaje się proporcjonalnie do ich udziału w tych kosztach.

Jak złożyć wniosek o zasiłek pogrzebowy

Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy, należy wypełnić formularz Z-12 i złożyć go w oddziale ZUS, przesłać pocztą tradycyjną, za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE/eZUS) lub przekazać za pośrednictwem upoważnionego zakładu pogrzebowego. Trzeba jednak pamiętać, że
w celu wypłaty zasiłku pogrzebowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych musi potwierdzić tożsamość osoby ubiegającej się o ten zasiłek. Można tego dokonać za pośrednictwem upoważnionego zakładu pogrzebowego lub stawiając się osobiście w placówce ZUS z dokumentem tożsamości. Choć sam wniosek można złożyć elektronicznie lub wysłać pocztą, rachunki potwierdzające poniesione koszty pogrzebu muszą być złożone w oryginale, chyba, że zostały wystawione w formie elektronicznej.
Jeśli oryginały rachunków zostały przekazane do banku, należy dołączyć kopie potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem.

Do wniosku należy również dołączyć:

• Odpis skrócony aktu zgonu osoby zmarłej.

W przypadku dziecka, które urodziło się martwe – odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją urzędnika stanu cywilnego, że dziecko urodziło się martwe. Jeżeli taki akt nie został sporządzony, należy przedłożyć kartę zgonu (lub jej kopię) albo zaświadczenie o martwym urodzeniu wydane przez lekarza posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii, lekarza w trakcie odbywania specjalizacji w tej dziedzinie, albo położną na podstawie dokumentacji medycznej, niezależnie od czasu trwania ciąży.

• Dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo osoby składającej wniosek ze zmarłym, np.: skrócone odpisy aktów stanu cywilnego, dowód osobisty zawierający odpowiednie dane.

W przypadku, gdy osoba zmarła była ubezpieczona lub była członkiem rodziny osoby ubezpieczonej, należy dołączyć zaświadczenie płatnika składek (np. pracodawcy) o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przez osobę, której dotyczy wniosek, lub przez osobę zmarłą w dniu jej śmierci. Wymogu tego nie stosuje się wobec osób prowadzących działalność na własny rachunek ani osób z nimi współpracujących.

Na złożenie wniosku  jest rok

Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa, jeśli wniosek nie zostanie złożony w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Gdy nie ma takiej możliwości, na przykład z powodu późniejszego odnalezienia lub identyfikacji osoby zmarłej albo z innych przyczyn niezależnych od wnioskodawcy, wniosek można złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia pogrzebu.