Czy szkoła może narzucać uczniom fryzurę i strój MEN wyjaśnia

Odpowiedź wiceministry jest reakcją na interpelację poselską Katarzyny Matusik-Lipiec ws. konieczności weryfikacji statutów szkolnych w zakresie zapisów regulujących wygląd uczniów. Posłanka przywołała w niej przykład jednego z krakowskich liceów, w którym uczeń „został poddany przemocy psychicznej i fizycznej ze strony dyrektora placówki powołującego się przy tym na zapisy statutu szkoły, w których widnieje zapis: zarówno kształt fryzury, jak i kolor muszą mieć charakter naturalny, a włosy nie mogą podlegać zabiegom zmieniającym ich wygląd i strukturę”.

„Ten jaskrawy przykład pokazuje, do jakich nadużyć mogą prowadzić zbyt daleko idące regulacje statutowe ingerujące w wygląd uczniów” – napisała parlamentarzystka.

W odpowiedzi wiceszefowa MEN Katarzyna Lubnauer przypomniała, że zasady dotyczące ubioru w szkole mogą dotyczyć ogólnych wytycznych co do stroju, albo obowiązku noszenia jednolitego stroju przez wszystkich uczniów. 

„Dyrektor szkoły podstawowej, szkoły ponadpodstawowej oraz szkoły artystycznej może z własnej inicjatywy lub na wniosek rady szkoły, rady rodziców, rady pedagogicznej lub samorządu uczniowskiego, za zgodą odpowiednio rady rodziców i rady pedagogicznej oraz w przypadku, gdy z inicjatywą wystąpił dyrektor szkoły lub wniosku złożonego przez inny podmiot niż samorząd uczniowski - także po uzyskaniu opinii samorządu uczniowskiego, wprowadzić obowiązek noszenia przez uczniów na terenie szkoły jednolitego stroju. Dyrektor szkoły rozpatruje wniosek w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące” – wyjaśniła Katarzyna Lubnauer.

Przypomniała, że wzór stroju dyrektor szkoły ustala w uzgodnieniu z radą rodziców, radą pedagogiczną i samorządem uczniowskim. Jednocześnie projekt statutu szkoły przygotowuje rada pedagogiczna i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły. Ponadto rada rodziców może występować z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach dot. funkcjonowania szkoły lub placówki.

Jak podkreśliła Lubnauer, nadzór nad szkołą sprawuje kurator oświaty, który może przeprowadzić kontrolę w placówce i uchylić zapisy statutu niezgodne z prawem. Również sam dyrektor może zwrócić się do kuratora w razie wątpliwości dot. zmian w statucie szkoły.

Nadzór nad szkołą pełnią też samorządy, które zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym mogą powoływać wyspecjalizowane instytucje oceniających i kontrolujących.

„Jeżeli ustalone i udokumentowane zostaną niezgodności w działaniu osób, jednostek organizacyjnych gminy, muszą podlegać zmianie w ramach wykonywania przez wójta uprawnień służbowych; jeśli mają wymiar powtarzalny, wymagana jest zmiana w regulaminie organizacyjnym gminy. Jeżeli jednak zdarzenia negatywne nie są uchylane, obowiązkiem jest podjęcie interwencji we właściwej komisji skarg, wniosków i petycji jednostki samorządu terytorialnego” – wyjaśniła wiceministra.

Dodatkowo Katarzyna Lubnauer poinformowała, że trwają prace nad zmianą ustawy Prawo oświatowe, która będzie porządkować kwestie dot. wyglądu uczniów w szkole.

Według proponowanych przepisów uczeń będzie mieć prawo do kształtowania własnego stroju i wyglądu, który będzie odpowiedni z ogólnie przyjętymi normami społecznymi. W przypadku, gdy dyrektor wprowadził obowiązek noszenia jednolitego stroju, uczniowie muszą się do tego dostosować. Dodatkowo uczeń będzie musiał przestrzegać określonych w statucie szkoły zasad regulujących strój i wygląd m.in. podczas zajęć edukacyjnych wychowania fizycznego, warsztatów, w laboratoriach i pracowniach szkolnych i uroczystościach organizowanych przez szkołę.

mc/