Koniec z codziennym pokonywaniem pięter po schodach w starszych budynkach. Ministerstwo Rozwoju i Technologii zapowiada rewolucyjne zmiany w przepisach budowlanych. Zgodnie z opublikowanym w piątek, 13 czerwca, projektem nowelizacji, windy staną się obowiązkowym elementem wyposażenia wielu istniejących już bloków i budynków użyteczności publicznej. To dobra wiadomość dla seniorów, osób z niepełnosprawnościami i rodzin z małymi dziećmi, ale spore wyzwanie finansowe i organizacyjne dla spółdzielni oraz wspólnot mieszkaniowych.

Nowe przepisy, nowe obowiązki

Planowane regulacje, które mają wejść w życie w 2026 roku, zakładają, że windy będą musiały zostać zainstalowane w budynkach:

• mieszkalnych wielorodzinnych, które posiadają trzy lub więcej kondygnacji nadziemnych,
• użyteczności publicznej oraz zamieszkania zbiorowego, które mają dwie lub więcej kondygnacji.

Co kluczowe, obowiązek ten nie dotyczy wyłącznie nowych inwestycji. Zarządcy już istniejących obiektów, które nie posiadają dźwigów osobowych, będą zobligowani do ich dobudowania, aby zapewnić dostęp do wszystkich pięter osobom o szczególnych potrzebach. Resort rozwoju podkreśla, że celem jest likwidacja barier architektonicznych i realna poprawa jakości życia wielu Polaków.

Kto za to zapłaci? Koszty i możliwości dofinansowania

Największym wyzwaniem związanym z nowymi przepisami będą koszty. Spadną one bezpośrednio na spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, co w efekcie może przełożyć się na wzrost czynszów i opłat eksploatacyjnych. Koszt budowy szybu windowego oraz zakupu i montażu dźwigu to wydatek rzędu kilkuset tysięcy złotych, zależny od specyfiki budynku i liczby przystanków. Do tego dochodzą coroczne koszty związane z obowiązkowymi przeglądami technicznymi i bieżącymi naprawami.

Jest jednak światełko w tunelu. Zarządcy budynków nie zostaną pozostawieni sami sobie i będą mogli ubiegać się o wsparcie finansowe:

1. Rządowy Fundusz Dostępności – prowadzony przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), oferuje pożyczki na preferencyjnych warunkach na inwestycje poprawiające dostępność budynków, w tym na montaż wind.
2. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) – w ramach „Programu Wyrównywania Różnic Między Regionami” można pozyskać środki na likwidację barier architektonicznych. Warunkiem jest, aby inwestycja zapewniała dostęp do co najmniej dwóch lokali, w których zamieszkują osoby z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ruchowej.

Głos mieszkańców będzie kluczowy

Warto podkreślić, że tak poważna inwestycja jak dobudowa windy w spółdzielni mieszkaniowej będzie wymagała nie tylko decyzji zarządu, ale również zgody właścicieli lokali. Oznacza to, że mieszkańców czekają ważne dyskusje i decyzje, które wpłyną na ich budżety, ale także na komfort życia.

W sytuacjach, gdy instalacja tradycyjnej windy okaże się technicznie niemożliwa lub nieuzasadniona, alternatywą może być budowa pochylni lub instalacja platform schodowych.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Zgodnie z projektem, rozporządzenie ma zacząć obowiązywać od 20 września 2026 roku. To konsekwencja wprowadzonych już wcześniej ustaw o ułatwieniach w przygotowaniu inwestycji oraz o zapewnianiu dostępności, które wyznaczyły kierunek zmian w polskim budownictwie. Mieszkańcy i zarządcy mają więc niespełna dwa lata na przygotowanie się do nowej rzeczywistości.