Kontrole, kary i kontrowersyjne przetargi. Prezes UZP zawiadamia Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych

Prezes Urzędu Zamówień Publicznych (UZP) wziął pod lupę niektóre grudziądzkie przetargi, a wyniki jednej z kontroli są druzgocące dla Ratusza. Stwierdzono naruszenie prawa w kluczowym postępowaniu na odbiór odpadów i skierowano zawiadomienie do Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych. To jednak nie koniec kontrowersji. Wydanie prawie 300 tys. zł na ochronę w GKM bez przetargu i podejrzenia o "ustawienie" innego przetargu na ochronę przez miejską spółkę rodzą pytanie: czy Ratusz panuje nad wydatkowaniem publicznych pieniędzy?

Przetarg na śmieci: UZP potwierdza naruszenia i zawiadamia Rzecznika

Kontrola doraźna przeprowadzona przez Prezesa UZP dotyczyła postępowania na "Odbieranie odpadów komunalnych od wskazanych właścicieli nieruchomości z terenu gminy-miasto Grudziądz", wszczętego 5 września 2022 roku. Wątpliwości wzbudziła część nr 5 zamówienia, dotycząca sektora Kuntersztyn.

Urząd stwierdził naruszenie Prawa zamówień publicznych (Pzp) przez Gminę-Miasto Grudziądz. Polegało ono na zaniechaniu odrzucenia oferty Przedsiębiorstwa Usług Miejskich „PUM” Sp. z o.o., mimo że firma ta, wezwana do wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny, nie wykazała w sposób wystarczający, że jej oferta jest realna.

W toku aukcji elektronicznej PUM zaoferował cenę 394,00 zł brutto za odbiór 1 tony odpadów, co wzbudziło wątpliwości zamawiającego, czyli miasta. Pierwsze wyjaśnienia złożone przez PUM 14 listopada 2022 r. uznano za ogólnikowe. Nie zawierały one żadnych kalkulacji, a opierały się jedynie na stwierdzeniach o doświadczeniu, znajomości miasta czy posiadaniu dwukomorowych śmieciarek.

Co kluczowe, Ratusz, zamiast odrzucić ofertę, dał firmie PUM drugą szansę, wzywając ją 18 listopada 2022 r. do uzupełnienia wyjaśnień o szczegółową kalkulację. Prezes UZP uznał to działanie za próbę „ratowania oferty” oraz naruszenie zasady równego traktowania wykonawców. Zwłaszcza że w innej części tego samego przetargu oferta firmy ALBA S.A. została odrzucona po jednokrotnym wezwaniu z powodu równie niewystarczających wyjaśnień.

Miasto, reprezentowane przez prezydenta Macieja Glamowskiego, wniosło zastrzeżenia od wyników kontroli. Zostały one jednak ostatecznie oddalone, a stanowisko Prezesa UZP podtrzymała Krajowa Izba Odwoławcza (KIO) w uchwale z 12 marca 2024 r., która była dla Urzędu wiążąca.

W konsekwencji, pismem z 5 kwietnia 2024 r. Prezes UZP zawiadomił właściwego Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych o ujawnionym naruszeniu. Oznacza to, że osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie przetargu mogą ponieść osobiste konsekwencje.

Warto dodać, że w analizowanym okresie do UZP wpłynął również wniosek o kontrolę przetargu organizowanego przez Grudziądzki Park Przemysłowy na dostawę materiałów eksploatacyjnych do drukarek. W tym przypadku po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Prezes Urzędu nie stwierdził naruszeń i odstąpił od dalszej kontroli.

Wydatki GKM pod lupą – Prawo zignorowane, a kwoty rosną

Grudziądzki Ratusz zdaje się nie widzieć problemu w sposobie, w jaki miejska spółka GKM S.A. wydała blisko 300 tysięcy złotych na usługi ochrony w poprzednim sezonie, potencjalnie z naruszeniem Prawa zamówień publicznych (Pzp). Brak wymaganej procedury przetargowej przy tak dużej kwocie to nie tylko formalność – to możliwość złamania prawa, która może pociągnąć za sobą poważne konsekwencje finansowe i prawne zarówno dla spółki, jak i osób nią zarządzających. To jednak, jak się wydaje, tylko wierzchołek góry lodowej, zwłaszcza że tegoroczne wydatki na ochronę mają być jeszcze wyższe.

GKM Grudziądz S.A. na usługi ochrony, w tym zabezpieczenie imprez masowych (meczów żużlowych), wydała w poprzednim sezonie dokładnie 293 355,03 zł brutto. Zastosowanie jedynie "zapytań ofertowych", jak przyznał Ratusz, przy kwocie prawie 300 tys. zł, jest procedurą zdecydowanie niewystarczającą w świetle Prawa zamówień publicznych. Zamówienia publiczne o wartości przekraczającej 130 000 zł netto (ok. 160 tys. zł brutto) muszą być udzielane w sformalizowanych, konkurencyjnych trybach, takich jak przetarg nieograniczony. Działanie takie może stanowić naruszenie art. 17 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. 

[ZT]95227[/ZT]

"Ustawiony" przetarg na ochronę?

Incydenty z bezpieczeństwem na stadionie żużlowym, policyjne dochodzenie i kontrowersje wokół innych przetargów na ochronę malują obraz niepokojącego braku nadzoru właścicielskiego.

26 grudnia 2023 r. o 19:05:00, czyli w święta Bożego Narodzenia, na platformie zakupowej GPP pojawiło się ogłoszenie o przetargu na "Świadczenie usług ochrony mienia i osób dla członków Grupy Zakupowej". Oferenci mieli zaledwie 5 dni roboczych (do 4 stycznia 2024 r.) na przygotowanie ofert.

Firmy, które chciały wystartować w przetargu, alarmowały naszą redakcję, że tak krótki termin w okresie świąteczno-noworocznym uniemożliwił im przygotowanie oferty. Przedsiębiorcy mówią wprost: to kolejny ustawiony przetarg, a specyfikacja została przygotowana pod konkretną firmę.

W specyfikacji znalazły się bowiem zapisy, które zdaniem specjalistów są niezgodne z prawem i ograniczają konkurencję, np. wymóg posiadania na własność dwóch pojazdów interwencyjnych (bez możliwości leasingu) czy posiadania szkoleń, których zdobycie w 5 dni było niemożliwe.

Ostatecznie w przetargu wzięły udział tylko dwie firmy, a najtańszą ofertę złożyła firma DOGMAT z Warszawy na kwotę 9 640 672,30 zł. Rozstrzygnięcie przetargu długo się przeciągało. Wówczas z powodów proceduralnych wybrano firmę, która złożyła ofertę na wyższą kwotę o kilkaset tysięcy złotych. Nikt z Ratusza nie był zainteresowany, aby miasto zapłaciło mniej za usługi. Najważniejszy był fakt, że wygrała odpowiednia firma, mimo, że była droższa.

[ZT]86856[/ZT]

Pytania o transparentność działań miejskich spółek i nadzór Ratusza pozostają otwarte.