RIO umywa ręce, Ratusz milczy! Blamaż kontroli finansów w Grudziądzu, a za wszystko płacą mieszkańcy

Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy (RIO) potwierdza: nie monitoruje, czy Grudziądz wykonał kluczowe zalecenia pokontrolne z 2021 roku dotyczące wypłaty zaniżonych dotacji oświatowych. Jednocześnie, Izba oficjalnie stwierdza, że nie ma prawnych możliwości, by skutecznie przymusić samorząd do działania. Sytuacja ta stawia pod znakiem zapytania realną skuteczność nadzoru nad finansami publicznymi w mieście, podczas gdy Prezydent Grudziądza konsekwentnie unika odpowiedzi na pytania naszej redakcji.

W kontynuacji naszej analizy problemów związanych z rozliczaniem dotacji oświatowych w Grudziądzu, nasza redakcja zwróciła się do RIO z serią precyzyjnych pytań. Chcieliśmy wiedzieć:

1. Czy Izba zweryfikowała wykonanie zaleceń z 2021 r. dotyczących wypłaty zaległych dotacji dla Niepublicznego Przedszkola „Dom Małego Skrzata” i „Morska Kraina”?
2. Czy RIO monitoruje, że Miasto, nakazane do odzyskania nadpłaty od jednego przedszkola4, jednocześnie samo nie reguluje wobec niego zobowiązań wynikających z tych samych zaleceń?
3. Jakie są realne instrumenty prawne, by przymusić samorząd do wykonania zaleceń, które – jak wynika z naszych informacji – są ignorowane?
4. Czy w obliczu powtarzania się nieprawidłowości RIO rozważy kontrolę doraźną?

Odpowiedzi RIO, przesłane w piśmie z 20 listopada 2025 r., są zaskakujące i budzą poważny niepokój co do stanu kontroli w polskim samorządzie.

RIO: Nie mamy uprawnień do egzekucji

Kluczowe ustalenie, które wybrzmiewa z pisma Zastępcy Prezesa RIO w Bydgoszczy, Macieja Słomińskiego, jest druzgocące dla poszkodowanych placówek:

Izba nie prowadzi zarówno monitoringu egzekucji (asymetrii działań), jak i nadzoru w zakresie realizacji przez kontrolowaną jednostkę wniosków pokontrolnych, gdyż nie posiada w tym zakresie stosownych uprawnień.

RIO przyznaje, że jej wystąpienia pokontrolne nie są aktami władczej ingerencji i nie stanowią rozstrzygnięcia nadzorczego, lecz jedynie ustalenia stanu faktycznego oraz wnioski. Oznacza to, że RIO nie ma prawnej możliwości bezpośredniego ingerowania w działalność kontrolowanego podmiotu. Jednostka kontrolowana jest zobowiązana jedynie do zawiadomienia Izby o wykonaniu wniosków w terminie 30 dni.

Jedyną sankcją, jaką przewiduje ustawa, jest kara grzywny za niezgodne z prawdą informowanie o wykonaniu wniosków (art. 27 ustawy), ale i ta karalność ulega przedawnieniu po upływie roku (lub 2 lat, jeśli wszczęto postępowanie).

Grudziądz ignoruje zalecenia, płaci mieszkaniec

Bierność RIO prowadzi do absurdalnej asymetrii działań w Grudziądzu:

• Nakaz odzyskania dotacji: Niepubliczne Przedszkole „Morska Kraina” zwróciło dotację w wysokości 1943,19 zł w dniu 29 września 2021 r.. Miasto egzekwowało to zalecenie.
• Nakaz wypłaty dotacji: Zalecenie RIO dotyczyło również ponownego przeliczenia i wypłaty prawidłowej kwoty dotacji (wraz z odsetkami) dla tego samego przedszkola za lata 2020-2021.

W efekcie, Ratusz może ignorować nakaz wypłaty środków, podczas gdy placówki – jak wynika z naszych informacji – są zmuszone dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

Koszty niekompetencji obciążają budżet Miasta

Jeśli Miasto Grudziądz celowo uchyla się od wykonania zaleceń RIO i zmusza placówki do wszczynania postępowań sądowych, to za swoją niekompetencję ostatecznie płacą mieszkańcy. Każda przegrana sprawa o dotacje to:

• Główna kwota dotacji (zaległe środki dla placówki).
• Odsetki za nieterminową wypłatę, które narastają od momentu, gdy miasto powinno było wypłacić dotację (zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych).
• Koszty zastępstwa procesowego oraz koszty sądowe, czyli obsługa prawna i opłaty, które miasto musi pokryć stronie wygrywającej.

Niekompetentne decyzje i upór Prezydenta oraz podległych mu służb są więc finansowane z pieniędzy podatników Grudziądza. Jest to wydatkowanie środków publicznych, które nie jest ani celowe, ani oszczędne (w rozumieniu art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, do którego RIO odwołuje się w innym zaleceniu).

RIO nie widzi pilnej podstawy do interwencji

Mimo że Miasto Grudziądz w ogóle nie wykonało części kluczowych zaleceń pokontrolnych i pomimo naszych sygnałów o powielaniu błędów oraz nowych poważnych wątpliwościach prawnych, stanowisko RIO jest niezmienne:

Izba nie planuje w najbliższym czasie kontroli doraźnych we wskazanym zakresie. Izba podtrzymuje swoje stanowisko w tej sprawie wyrażone w piśmie z 6 października br..

RIO informuje jedynie, że w 2025 roku przeprowadziła kolejną kontrolę kompleksową, której omówienie wyników zaplanowano na 27 listopada 2025 r.. Dopiero po tym terminie, w ciągu 60 dni, Prezydent Grudziądza otrzyma nowe wystąpienie pokontrolne, które będzie dostępne publicznie.

Prezydent chowa głowę w piasek

W obliczu tak poważnych ustaleń i wątpliwości prawnych, nasza redakcja zwróciła się do Urzędu Miejskiego w Grudziądzu z pytaniami o to, dlaczego kluczowe zalecenia z 2021 roku nadal nie zostały wykonane oraz o stanowisko Prezydenta w sprawie domniemanej asymetrii działań.

Niestety, podobnie jak w wielu innych sprawach budzących kontrowersje, Prezydent Grudziądza Maciej Glamowski nie odpowiedział na nasze pytania. To nie pierwszy raz, kiedy Prezydent Grudziądza „chowa głowę w piasek” i unika transparentności oraz publicznej dyskusji na temat ewentualnych nieprawidłowości w zarządzaniu finansami publicznymi.

[ZT]98269[/ZT]

Komentarz redakcyjny: System kontroli czy fikcja?

Postawa RIO, która de facto przyznaje, że jest organem o zębach z waty, a także konsekwentne milczenie Prezydenta Grudziądza, tworzy niebezpieczny precedens.

Samorząd, który ignoruje zalecenia organu kontroli państwowej i unika transparentności, nie spotyka się z realną konsekwencją. W rezultacie, poszkodowane placówki oświatowe są pozostawione same sobie, zmuszone do wieloletnich batalii sądowych o środki, które zgodnie z prawem i zaleceniami RIO, powinny były otrzymać lata temu. Wszystkie koszty tej urzędniczej niekompetencji i uporu pokrywają z własnych kieszeni mieszkańcy Grudziądza.

Należy zapytać wprost: Jaki jest sens kontroli RIO, skoro jej zalecenia można bezkarnie zignorować, a ryzyko finansowe pokrywa społeczność lokalna?

Będziemy nadal monitorować tę sprawę i – bazując na wynikach najnowszej kontroli kompleksowej – domagać się od Prezydenta Grudziądza natychmiastowych i transparentnych działań.

Czekamy również na stanowisko ministerstwa oświaty w tej sprawie.