Znikające pomniki przyrody w Grudziądzu. Drzewa wycięto, a sprawcy są nieznani?

Podczas środowej sesji Rady Miejskiej procedowano uchwały wykreślające z ewidencji dwa pomniki przyrody: okazały dąb w lesie komunalnym oraz buk na terenie prywatnym. Okazuje się, że drzewa te zniknęły w niewyjaśnionych okolicznościach, a w przypadku dębu – mogło go nie być już od dekady. – Jak ginie zwykłe drzewo, to jest wykroczenie, ale jak pomnik przyrody, to przestępstwo – alarmował radny Roman Sarnowski.

Decyzja o zniesieniu statusu pomnika przyrody zazwyczaj zapada w dwóch przypadkach: gdy drzewo zagraża bezpieczeństwu lub gdy utraciło swoje wartości przyrodnicze (obumarło). Jednak uchwała, nad którą pochylili się radni 26 listopada, dotyczyła sytuacji bezprecedensowej – drzew po prostu fizycznie nie ma w terenie.

Drzewa widma w urzędowych papierach

Sprawa dotyczy dwóch obiektów. Pierwszy to buk zwyczajny przy ulicy Miłej (teren prywatny), który – jak wykazała wizja lokalna z czerwca 2021 roku – był już wówczas obumarły, a później prawdopodobnie został usunięty.

Drugi przypadek budzi jeszcze większe kontrowersje. Chodzi o potężny dąb szypułkowy w oddziale leśnym 32c (Las Komunalny), o obwodzie 530 cm. W uzasadnieniu uchwały czytamy, że drzewo mogło zostać usunięte w „nieznanym czasie i okolicznościach”.

Co ciekawe, oba drzewa figurowały w „Programie Ochrony Środowiska dla miasta Grudziądza” jeszcze w 2023 roku, z zapisanymi harmonogramami ich pielęgnacji i monitoringu.

Radni pytają: Gdzie był nadzór?

Najwięcej emocji wzbudził fakt, że urzędnicy chcą zalegalizować ten stan rzeczy "post factum", bez wcześniejszego wyjaśnienia sprawy przez organy ścigania. O zdjęcie punktu z porządku obrad wnioskował radny Roman Sarnowski.

– To jest niedorzecznością, żeby ginęły nam pomniki przyrody w lasach komunalnych. (...) Nie może być tak, że te pomniki gdzieś po prostu nam zniknęły. Nie powiadamiamy służb, nie dociekamy [...] Za chwilę możemy uchwalać, że jakiś eksponat w muzeum też ktoś wyniesie i za parę lat będziemy uchwalać zniesienie tego eksponatu ze stanu ewidencyjnego – argumentował Sarnowski.

Radny przypomniał również, że uchwałę ustanawiającą te pomniki podejmowali w latach 2006-2009 radni, którzy wciąż zasiadają w samorządzie, m.in. Sławomir Szymański czy obecny wiceprezydent Tomasz Smolarek.

Ratusz: To tylko porządkowanie papierów

Przedstawiciele Ratusza tłumaczyli, że uchwała ma charakter porządkowy i jest wymuszona przepisami oraz zaleceniami Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Aby cokolwiek dalej z tą sprawą zrobić, trzeba najpierw uzgodnić stan prawny ze stanem faktycznym.

Przedstawiciel Lasów Komunalnych ujawnił szokujący fakt: dębu w oddziale 32c nie było prawdopodobnie już w 2014 roku, kiedy obejmował on leśnictwo. Mimo to, przez kolejne 9 lat drzewo istniało w miejskich dokumentach.

– Ta uchwała jest porządkowa, bo bezsprzeczny jest fakt, że tych dwóch drzew w terenie nie ma. Nie oznacza to, że nie są prowadzone czynności wyjaśniające. Jeżeli zajdzie podejrzenie przestępstwa, odpowiednie służby zostaną powiadomione – tłumaczyła Maja Banasik, dyrektor Wydziału Środowiska.

Finał głosowania

Mimo wątpliwości, czy najpierw nie należałoby zakończyć postępowań wyjaśniających, Rada Miejska odrzuciła wniosek o zdjęcie uchwały z porządku obrad, a następnie przyjęła ją większością głosów. Za "wykreśleniem" nieistniejących drzew zagłosowało 15 radnych, 1 był przeciw, a 5 wstrzymało się od głosu.

Co dalej?

Czy sprawa zniknięcia 200-letniego dębu z miejskiego lasu oraz buka na terenie prywatnym trafi do prokuratury? Będziemy monitorować działania urzędników w tej sprawie.

Czy uważasz, że miasto właściwie dba o swoje dziedzictwo przyrodnicze? Daj znać w komentarzu.