Bez Lęku i Agresji - lekcja Asertywności z Jackiem Olszewskim

Szef poprosił Jurka o wykonanie dodatkowej pracy po godzinach. To już drugi raz w tym tygodniu i kolejny w miesiącu. Pozostali pracownicy z jego zespołu skończą pracę o normalnej porze. Jako jedyny zostaje po godzinach. Na dodatek obiecał córce, że przed wyjazdem na obóz pójdą na lody i spędzą razem wieczór. To już kolejny raz, kiedy nie dotrzyma obietnicy. Żona będzie zła. W szczególności, że urywa się wcześniej z pracy, żeby zrobić niezbędne zakupy i spakować córkę.

Co robić? Odmówić szefowi, czy się zgodzić?

Odpowiedź jest jednoznaczna: działać zgodnie ze sobą, czyli asertywnie.

Bycie asertywnym oznacza umiejętność określenia swoich priorytetów i zadbanie o ich realizację. Ważne jest, żeby „priorytety” nie były podyktowane lękiem (np. „muszę to zrobić, bo…”) lub agresją (np. „zrobię to na złość”). Zamiast tego, żeby opierały się na świadomym zaspakajaniu indywidualnych potrzeb i ochronie własnych praw. Nazywam to zdrowym egoizmem. Czyli asertywność to nie tylko umiejętność mówienia NIE lecz też świadomego TAK. Natomiast brak asertywności, to podejmowanie działań, na które nie ma wewnętrznej zgody. Wręcz nie są w interesie danej osoby lub szkodzą temu interesowi. Czasami robimy rzeczy, na które nie mamy ochoty lub nie sprawiają nam przyjemności, ale wiem, że jest to w naszym interesie. Będzie to zachowanie asertywne.

Do głównych  umiejętności asertywnych zalicza się m.in.: umiejętność mówienia TAK i NIE, wypowiadania swojego zdania / swoich poglądów lub świadomego ich niewypowiadania, radzenia sobie z krytyką i negatywną oceną, powstrzymywania działań, które przekraczają granice osobiste, mówienie o swoich emocjach, przyznawanie się do braku wiedzy lub popełnionego błędu, proszenie o pomoc.  Tych umiejętności można się nauczyć i są one opisane w różnej literaturze. Wcześniej jednak warto zmierzyć się z własnymi, wewnętrznymi ograniczeniami, które blokują używanie tych narzędzi. Nauczyć się określania własnych potrzeb, interesów, które nie będą podyktowane lękami lub agresją.

Czy zatem Jurek powinien odmówić, czy zostać po pracy? Czekam na Wasze komentarze oraz ewentualne pytania.

Autor: Jacek Olszewski – konsultant, mediator, interwent kryzysowy, trener grupowy. Pracuje w nurcie terapii poznawczo-behawioralnej. https://www.facebook.com/jacekdialog/